donderdag 9 december 2010

Jantje en de pruimen

Bekijk de afbeelding op ware grootteJantje zag eens pruimen hangen, oh als eieren zo groot
Maar de buurman zag zijn bolle wangen, en sloeg de vuile gapper dood.


Dat is hoe ik thuis van mijn moeder poëzieles kreeg. Zij stond altijd klaar met fijnzinnige interpretaties. Zij was dan ook van de generatie die verplicht op school al die gedichtjes uit het hoofd heeft moeten leren.

Tegenwoordig wordt er niet meer zo cynisch, maar vooral lacherig om gedaan, maar we kunnen er met geen mogelijkheid omheen. Als er één kindergedichtje klassiek is, is het wel Jantje zag eens pruimen hangen, van Hieronymus van Alphen.

Dat heeft alles te maken met het baanbrekende werk dat Van Alphen gedaan heeft. In onze ogen mag het braaf en oubollig lijken, ondertussen was hij de eerste die gedichtjes schreef voor kinderen. Stichtelijk natuurlijk, dat wel, maar hij nam het kind serieus en deed de moeite zich te verplaatsen in de wereld van het kind. Dat was aan het einde van de 18de eeuw nog nooit vertoond.

       De pruimeboom
          Eene vertelling

Jantje zag eens pruimen hangen,
   o! als eieren zo groot.
't Scheen, dat Jantje wou gaan plukken,
   schoon zijn vader 't hem verbood.
Hier is, zei hij, noch mijn vader,
   noch de tuinman, die het ziet:
Aan een boom, zo vol geladen,
   mist men vijf zes pruimen niet.
Maar ik wil gehoorzaam wezen,
   en niet plukken: ik loop heen.
Zou ik, om een hand vol pruimen,
   ongehoorzaam wezen? Neen.
Voord ging Jantje: maar zijn vader,
   die hem stil beluisterd had,
Kwam hem in het loopen tegen
   voor aan op het middelpad.
Kom mijn Jantje, zei de vader,
   kom mijn kleine hartedief!
Nu zal ik u pruimen plukken;
   nu heeft vader Jantje lief.
Daar op ging Papa aan 't schudden,
   Jantje raapte schielijk op;
Jantje kreeg zijn hoed vol pruimen,
   en liep heen op een galop.


In de loop der tijd heeft dit verplichte gedichtje geleid tot allerlei muzikale interpretaties, varierend van klassiek tot folk en hiphop. Hier nu eerst de variatie van een 18de-eeuwse tijdgenoot, en je moet goed luisteren, maar het is wel degelijk de nederlandse tekst:





Geen opmerkingen:

Een reactie posten