BOEM PAUKESLAG

Bijschrift toevoegen

Nu ik het in mijn voorgaande berichten toch over concrete poëzie heb, mag een gedicht van Paul van Ostayen niet ontbreken. Hij is immers een van de grondleggers ervan.

Van Ostayen was een modernist. Dat betekent vooral dat hij de middelen van de kunst onderzocht. Zoals modernistische schilders de materie van de verf en het canvas waarop deze terecht kwam onderzochten, zo waren er dichters die, heel concreet, het effect van gedrukte letters onderzochten. Bij hen waren de gedrukte letters niet langer uitsluitend betekenisdrager, maar vormden ze een beeld dat aan die betekenis bijdroeg.

Het gedicht BOEM PAUKESLAG is in een destijds zeer ongebruikelijke typografie gedrukt. De letters moeten de intensiteit van de woorden uitdrukken. Uit de grootte en dikte van de letters kun je de intensiteit van het geschrevene opmaken. De plaatsing van de woorden maakt daarbij de tekst dynamisch.

Nu, een eeuw later, zijn wij vooral door reclameuitingen zo gewend aan speelse en betekenisdragende typografie, dat we van deze eerste experimenten nauwelijks nog koud of warm worden. Dat verklaart waarschijnlijk de vele hedendaagse geanimeerde versies van dit gedicht. Pas met beweging erbij, gaat het voor ons leven en krijgt het iets van zijn oorspronkelijke intensiteit terug.