dikke dooiigheid

Omdat ik toch zoveel aan rouwgedichten doe, mag een gedichtje van Willem van Iependaal niet ontbreken. Met enig voorbehoud, want hij is uitermate cynisch. Zijn rouwgedicht is dan ook een pastiche. Ofwel een cynisch verslag van de begrafenis van een standaard 19de-eeuwse kapitalist: Dikke Dinges, symbool voor de hardvochtige, meedogenloze huisjesmelker, en dientengevolge 'makelaar in kinderleed'.

De Rotterdamse schrijver Willem van Iependaal is tegenwoordig totaal vergeten. Doodzonde, want het is een heel bijzondere schrijver. Zijn werk bulkt van de levenslust, bijzondere taalvondsten en spetterend schrijfplezier. En ja, ook van sarcasme en cynisme. Over hemzelf is vrij weinig bekend, maar over zijn werk is het laatste woord nog niet gezegd. Daar zal ik persoonlijk zorg voor dragen.

Gelukkig is er vandaag de dag in Bibliotheek Rotterdam nog aardig wat van zijn werk te vinden. Het meeste is niet uitleenbaar, omdat het oude werken zijn die weinig herdrukt zijn. Wel zijn ze voor iedereen vrij opvraagbaar en ter plaatse te bekijken. Zie de catalogus en vraag aan de balie!

Dikke Dinges R.I.P.

Dikke dinges was verscheiden,
in zijn Heer en litjemaux,
de professor kwam en zeide:
"Hum, hum, hum...." en liet het zoo.
Doodkist werd besteld, gemeten
afgebiest met plint en lat
die, met zillever besmeten,
krap, fataal en poenig zat.

Zeven bidders wiegewankten
in d'r grafgezanten vlijt
met de kostbaar ingeplankte
vieze dikke dooiigheid.
Van de traphal naar den wagen,
van de wagen naar het graf....
trapten in plechtstatig dragen
voormans hak en hielen af.

Heel de Dingespermentasie
vormden om de kuil een O
dominee hield een predikasie
over Christenheil en zoo
over dood en over leven
zoo kortstondig als het gras
treurend snoten al de neven,
om den duur van het gewas.

Hier ligt in z'n Heer ontslapen
(oogen toe en zonder weet)
de geliefde, zeer rechtschapen
makelaar in kinderleed.
Spekulant in graan en krotten,
zwaar geschut en menschenwee
God zijn ziel! .... Het graf z'n botten!
Dikke Dinges R.I.P.


De door mij bijgevoegde prent is van Albert Hahn

artistiek proces

Het artistiek proces is iets geheimzinnigs en onnavolgbaars. Voor de kunstenaar is het dan ook moeilijk iets zinnigs te zeggen over de keuzes die hij maakt tijdens het scheppingsproces.

De dichter Leo Vroman echter, kan er heel fijntjes wel íets over verklappen, nadat hij zijn gedicht Koude regen heeft voorgedragen.

Vroman

Morgen, 10 april, viert Leo Vroman zijn 96ste verjaardag.
Hij is een van mijn favorieten. Zijn gedichten hebben altijd een aangename terloopsheid, alsof het geen gedichten zijn. Een vanzelfsprekendheid.

Op Vroman zal ik in deze blog vaker terugkomen. Vooral ook omdat hij veel gedichten van tekeningen voorziet en beeld in deze blog, zoals eerder gezegd, een belangrijke rol speelt. Deze blog heet niet voor niets: ZIE gedichten.

De nacht van 14 mei 1940, luttele uren vóór het bombardement op Rotterdam, is een van de spannendste nachten uit Vromans leven geweest. Terwijl de Nazi's Nederland binnenvielen, nam de joodse biologiestudent overhaast vanuit Utrecht een taxi richting kust. In zijn geboorteplaats Gouda had hij een korte stop om afscheid te nemen van zijn ouders. Zijn verloofde zag hij zeven jaar later pas terug.

In 2007 heeft de gemeente Gouda aan Vroman gevraagd zijn herinneringen aan zijn geboortestad te verbeelden. Dat resulteerde in een prachtige zeefdruk: Mijn eigen Gouda

Let vooral op de rechteronderzijde van dit gedicht. Hier brokkelt de pagina af. Vroman zelf zegt hierover dat dat met zijn geheugen te maken heeft: dat neemt af. Maar als je nauwer kijkt zie je dat de afbrokkelende pagina langzaamaan verandert in een landkaart. Een kuststrook.